بررسی مفهومی «بغی»، «محاربه» و «نافرمانی مدنی»

Authors

سید جواد ورعی

abstract

مقاله حاضر به بررسی معنا و مفهوم لغوی و اصطلاحی سه عنوانِ «بغی»، «محاربه» و «نافرمانی مدنی»  پرداخته است تا خلط میان آ نها موجب اشتباه در صدور حکم، و تضییع  حقوق و ستم به دولت و مردم نشود. این بررسی نشان می دهد که سه عنوانِ بغی، محاربه و نافرمانی مدنی هم از نظر لغوی و هم از نظر اصطلاحی با یکدیگر متفاو تاند. روش بحث در این نوشتار، که عهد هدار شناسایی مفاهیمِ مشابه فقهی که در عرصه حقوقی و سیاسی هم کاربرد دارند، توصیفی تحلیلی بوده و از منابع لغوی، و فقهی و در برخی موارد، حقوقی و به رغم « محاربه » و « بغی » سیاسی استفاده شده است. بر اساس این بررسی، دو عنوانِ در پاره ای « مقاومت و نافرمانی مدنی » تفاوتی که دارند، عناوینی مجرمان هاند. در حالی که موارد، حق و حتی تکلیف شهروندی است؛ اگرچه در برخی از موارد هم م یتواند جرم باشد، اما با عناوین مجرمانه فوق، تفاوت بسیاری دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کنشگریِ‌ قانونی‌ و صلح‌آمیز در نافرمانی مدنی: «نافرمانی ‌مدنی» در نظریۀ ‌عدالت‌ جان‌ رالز

نافرمانی ‌مدنی در نظریۀعدالت جان‌رالز، کنش‌ اعتراض‌آمیز شهروندان نسبت به برخی از قانون‌ها و سیاستگذاری‌های ناعادلانه در حکومت‌های دموکراتیک با هدف اصلاح و یا تغییرآن، برپایۀ قانون اساسی از راه‌های خردمندانه و صلح‌آمیز است. رالز نافرمانی مدنی را بر بنیان‌های فلسفی- اخلاقی استوار می‌سازد و ضمن توجیه آن برمبنای‌دواصل عدالت، نقش این کنش مدنیِ عاری از خشونت را مورد بحث قرار می‌دهد. او نافرمانی مدنی ر...

full text

مقایسه جرم محاربه و بغی در فقه و حقوق کیفری

قرآن کریم بعنوان کتاب آسمانی و قانون حاکم بر جامعه اسلامی در آیات شریفه 33 سوره مبارکه مائده و 9 سوره حجرات به بیان احکام محاربه و بغی پرداخته است. محاربه از ریشه حرب به معنای جنگ و غارت اموال و بغی به معنای تجاوز کردن از حد اعتدال می باشد. برای تحقق هر جرمی به 3 عنصر نیاز می باشد یعنی عنصر مادی، قانونی، معنوی که در این دو جرم عناصر تشکیل دهنده آن ذکر گردیده است. وجوه اشتراک و افتراق این دو جرم...

15 صفحه اول

واکنش کیفری در برابر نافرمانی مدنی

قدرت و آزادی، دو مقوله‌اند که همواره در تقابل با یکدیگر قرار دارند. قدرت‌طلبان با تأکید بر قانون‌مداری، به دنبال بسط سلطه خود بر شهروندان هستند و شهروندان از طُرُق گوناگون درپی افزایش آزادی خویش‌اند. هنگامی که قوانین، ناعادلانه تلقی شوند و راه-های قانونی برای تغییر آن به نتیجه نرسد مرتکبین با انجام نافرمانی مدنی به صورت عامدانه، غیرخشونت‌آمیز، و بر اساس وجدان قانون را نقض کرده تا نیاز اصلاح قانون...

full text

نقش و راهبرد امریکا در گسترش نافرمانی مدنی سوریه

درباره تحولات سوریه تفاسیر متفاوتی وجود دارد. برخی از تحلیلگران چنین فرایندی را ناشی از ارادة گروههای اجتماعی در سوریه میدانند. آنان در تحلیل خود، رویکرد مبتنی بر اقتدارگرایی سیاسی دولت سوریه را عامل اصلی بحران اجتماعی میدانند. گروه دیگری بر این اعتقادند که سوریه مرز ژئوپلتیکی رادیکالیسم سیاسی محافظهکاری جهان غرب محسوب میشود. بنابراین امریکا و کشورهای محافظهکار جهان عرب در صدد هستند تا زمینه...

full text

بررسی ماهیت و مبانی محاربه و بغی در فقه امامیه و حقوق ایران

محاربه و بغی دراسلام از مباحث مهمی است که اولی در حوزه جرائم علیه امنیت وآسایش عمومی شهروندان کشور اسلامی و دومی در حوزه جرائم علیه موجودیت حکومت اسلامی در منابع فقهی مورد بحث قرار گرفته است . اما علی رغم وجود دلایل و مستندات شرعی مستقل در خصوص محاربه و بغی در منابع معتبر اسلامی ، در برهه هایی از تاریخ نوعی امتزاج وآمیختگی در مباحث راجع به بغی و محاربه مشاهده می گردد که این امتزاج در قانون مجاز...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه سیاست های متعالیه

جلد ۳، شماره ۹، صفحات ۱۳۱-۱۵۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023